Máy lọc không khí cho trường học: Máy lọc không khí BONECO P500 và BONECO P710

16/09/2025

Trong môi trường học đường, nơi học sinh và giáo viên dành phần lớn thời gian trong ngày, chất lượng không khí đóng vai trò then chốt đối với sức khỏe hệ hô hấp và khả năng tập trung. Các nghiên cứu khoa học trên toàn thế giới đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí trong lớp học có thể làm tăng nguy cơ hen suyễn, viêm đường hô hấp và ảnh hưởng đến sự phát triển phổi của trẻ nhỏ. Việc đầu tư vào máy lọc không khí đạt chuẩn không chỉ bảo vệ sức khỏe mà còn nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập. Hãy cùng Boneco Việt Nam tìm hiểu bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của máy lọc không khí trong trường học và giải pháp phù hợp cho từng không gian.

Tại sao chất lượng không khí trong lớp học quan trọng đối với sức khỏe hệ hô hấp của học sinh và giáo viên

Trẻ em và thanh thiếu niên có hệ hô hấp đang phát triển, tần suất hít thở trên cơ thể (bình thường cao hơn người lớn) và thời gian ở trong môi trường trường học hàng ngày khiến việc tiếp xúc với ô nhiễm trong lớp học có thể gây hậu quả sức khỏe cấp tính lẫn mãn tính. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhấn mạnh rằng ô nhiễm không khí ảnh hưởng nặng lên trẻ em, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp dưới, làm chậm phát triển phổi và có thể để lại hệ quả suốt cuộc đời; do đó, cải thiện chất lượng không khí quanh trẻ em, bao gồm không gian dạy học là một ưu tiên sức khỏe cộng đồng toàn cầu. 

Hạt bụi mịn (PM2.5), hạt siêu mịn (ultrafine particles), các khí phản ứng như formaldehyde và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs), cùng các bioaerosol (virus, vi khuẩn, bào tử nấm) là những tác nhân chính có thể tồn tại trong không khí lớp học và gây kích ứng, làm tăng cường viêm đường hô hấp, bộc phát hen suyễn và làm giảm chức năng phổi ở học sinh. Các nghiên cứu tổng hợp cho thấy việc giảm nồng độ PM trong môi trường trong nhà có thể cải thiện các chỉ số chức năng hô hấp, đặc biệt ở trẻ có bệnh lý dị ứng hoặc hen. 

Giáo viên, nhân viên nhà trường cũng bị ảnh hưởng: tiếp xúc lâu dài với không khí ô nhiễm trong lớp có thể làm tăng nguy cơ mắc các triệu chứng hô hấp, mệt mỏi, giảm năng suất giảng dạy và tăng ngày nghỉ ốm. Vì vậy, bảo vệ không khí lớp học là lợi ích kép cho sức khỏe học sinh và sức khỏe nghề nghiệp của giáo viên. 

Cơ chế lợi ích của máy lọc không khí (HEPA và bộ lọc than hoạt tính) đối với hệ hô hấp

Máy lọc không khí sử dụng cơ chế lọc cơ học (HEPA) loại bỏ phần lớn hạt rắn và giọt bắn có kích thước từ phần nghìn milimét xuống tới hạt siêu mịn; bộ lọc than hoạt tính hấp thụ nhiều khí hữu cơ, mùi và một số VOC có hại. Khi nồng độ hạt bụi và các chất kích thích đường thở giảm, áp lực kích thích lên niêm mạc phế quản giảm, từ đó giảm viêm, giảm tần suất co thắt phế quản và cải thiện các chỉ số chức năng thông khí, đặc biệt ở những trẻ có cơ địa dị ứng hoặc hen suyễn. Đây là cơ sở sinh lý học giải thích vì sao các can thiệp lọc khí có thể chuyển thành lợi ích sức khỏe quan sát được.

Không chỉ loại bỏ bụi PM, các thiết bị HEPA có thể làm giảm tải vi sinh vật mang trong aerosols (ví dụ một phần các virus gây viêm hô hấp), khi kết hợp với thông gió và các biện pháp khác sẽ giảm nguy cơ lây truyền qua đường không khí. Do đó, máy lọc là một phần của chiến lược nhiều lớp bảo vệ (layered mitigation) chứ không phải giải pháp duy nhất. 

Bằng chứng thực nghiệm: kết quả nghiên cứu tại hiện trường và thử nghiệm ngẫu nhiên

Trong vài năm gần đây đã xuất hiện nhiều nghiên cứu thực nghiệm và một số thử nghiệm ngẫu nhiên tại lớp học cho thấy lợi ích cụ thể khi bổ sung máy lọc HEPA. Nhiều nghiên cứu đo được giảm đáng kể PM2.5 và hạt siêu mịn trong phòng học sau khi đặt máy lọc, và một số nghiên cứu lâm sàng cho thấy giảm triệu chứng ho, giảm tỷ lệ viêm đường hô hấp và cải thiện một số chỉ số chức năng hô hấp ở trẻ. Một tổng quan hệ thống cũng kết luận rằng bộ lọc không khí có khả năng giảm phơi nhiễm PM trong nhà và có bằng chứng hỗ trợ cải thiện các thông số hô hấp ở bệnh nhân hen. Những phát hiện này củng cố vai trò thực tế của lọc khí trong bối cảnh trường học. 

Các thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát gần đây trên quy mô trường học cho thấy rằng khi đặt các máy lọc HEPA vào lớp học, nồng độ hạt trong không khí giảm đáng kể so với lớp không có can thiệp; một số chương trình thí điểm còn ghi nhận giảm tỉ lệ mắc bệnh hô hấp theo mùa và giảm ngày nghỉ học. Những kết quả này rất có ý nghĩa vì chúng đánh giá hiệu quả trong môi trường thực tế với lớp học có hoạt động bình thường, chứ không chỉ trong phòng thí nghiệm. 

Hướng dẫn thực tế cho trường học: mục tiêu ACH (air changes per hour), lựa chọn CADR và vị trí đặt máy

Khi thiết kế chiến lược lọc khí cho lớp học cần xác định mục tiêu số lần trao đổi không khí (ACH). Các tổ chức y tế công cộng và chuyên môn khuyến nghị đặt mục tiêu tổng ACH (bao gồm thông gió tự nhiên, hệ HVAC và lọc bổ sung) vào khoảng 4-6 ACH trở lên; trong một số bối cảnh phòng học có rủi ro cao, mục tiêu 6 ACH (hoặc nhiều hơn nếu có thể) sẽ giảm đáng kể nguy cơ truyền nhiễm qua đường khí dung. Để đạt mục tiêu này bằng máy lọc di động, cần chọn thiết bị có CADR phù hợp với thể tích phòng; một quy tắc thực hành phổ biến là chọn máy có CADR đủ để cung cấp ít nhất ~4-6 eACH (effective ACH) cho diện tích/chiều cao lớp học.

Vị trí đặt máy rất quan trọng: đặt máy lọc trong lớp ở vị trí thoáng (không bị che chắn bởi tủ, bàn, rèm), gần nơi tụ tập (khu vực học nhóm) và nếu có thể đặt hai máy cho phòng lớn để đảm bảo luồng không khí được phân phối đều. Bảo trì định kỳ, thay lõi lọc theo khuyến cáo nhà sản xuất và tránh các thiết bị tạo ozone hoặc ion hóa không được kiểm chứng là những nguyên tắc bắt buộc để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Lưu ý an toàn, giới hạn và khuyến cáo phối hợp biện pháp

Máy lọc không khí là công cụ rất hiệu quả để giảm nồng độ hạt và một số khí, nhưng không thể thay thế hoàn toàn các biện pháp khác. Việc tăng cường thông gió cơ học, sử dụng lọc trong HVAC (MERV 13 hoặc cao hơn khi có thể), kiểm soát nguồn ô nhiễm (ví dụ không hút thuốc, giảm dùng sản phẩm tạo VOC, bảo trì hệ thống), cùng với vệ sinh bề mặt và khuyến nghị y tế khác vẫn là cần thiết. Một số loại máy "tự chế" hoặc máy phát ion/ozone có thể gây hại hoặc không hiệu quả; do đó trường học nên chọn thiết bị có tiêu chuẩn HEPA, có dữ liệu CADR rõ ràng và chứng nhận từ các tổ chức uy tín. 

Đề xuất thiết bị cụ thể: khi nào dùng BONECO P500 và khi nào dùng BONECO P710

Đối với lớp học tiêu chuẩn có diện tích nhỏ đến trung bình (ví dụ lớp học khoảng 20-30 m² với trần tiêu chuẩn), một máy lọc có công suất CADR đủ để cung cấp nhiều eACH cho không gian này là lựa chọn hợp lý cả về hiệu năng lẫn chi phí vận hành. Máy lọc không khí BONECO P500 được thiết kế cho không gian phòng lên tới khoảng 30 m² (hoặc thể tích tương ứng ~75 m³ theo thông số nhà sản xuất) với Particle CADR ~285 m³/h; thông số này khiến P500 là lựa chọn phù hợp cho phòng học nhỏ, phòng học bộ môn, phòng giáo viên hoặc phòng tư vấn học đường, nơi cần hiệu quả lọc tốt mà kích thước thiết bị vẫn hợp lý. Khi sử dụng P500, người quản lý cần tính toán CADR so với thể tích lớp để đảm bảo đạt ít nhất 4–6 eACH bằng công thức CADR → ACH (CADR m³/h ÷ phòng thể tích m³ × 1 giờ). 

Xem thêm: Máy lọc không khí BONECO P500

Đối với phòng học lớn, phòng đa năng, phòng hội trường, phòng thí nghiệm hoặc các lớp có số học sinh lớn (diện tích ~50-75 m² hoặc hơn), thiết bị công suất cao hơn được khuyến nghị để đảm bảo tỷ lệ trao đổi không khí hiệu quả. BONECO P710 là model có công suất CADR lớn hơn (air-cleaning output ~750 m³/h theo thông số nhà sản xuất) và được đề xuất cho phòng có diện tích lớn hơn (thông số nhà sản xuất ghi mức tối ưu lên tới ~75 m² và thậm chí tới 200 m² trong những cấu hình đặc biệt), do đó P710 phù hợp cho sảnh, phòng đa năng trường học, phòng thể dục hoặc các lớp lớn cần xử lý lượng không khí nhiều hơn. Khi quyết định dùng 1 hay nhiều thiết bị, cần chia CADR tổng để đạt mục tiêu ACH của phòng. 

Xem thêm: Máy lọc không khí BONECO P710

Trường học nên coi việc nâng cấp chất lượng không khí là đầu tư sức khỏe và hiệu quả giáo dục, bắt đầu bằng đánh giá hiện trạng (đo CO₂, PM2.5, rà soát bộ lọc HVAC), sau đó lập kế hoạch kết hợp: nâng cấp lọc HVAC (MERV13 khi có thể), lắp máy lọc di động HEPA (ví dụ BONECO P500 cho lớp nhỏ và P710 cho phòng lớn), đảm bảo mục tiêu tổng ACH 4-6 trở lên, và lập lịch bảo trì lọc thường xuyên. Các bằng chứng khoa học từ nghiên cứu trường học và tổng quan hệ thống cho thấy can thiệp lọc không khí làm giảm phơi nhiễm bụi mịn và có thể cải thiện các chỉ số hô hấp cũng như giảm các ca nhiễm hô hấp trong môi trường học đường. Vì vậy, đây là giải pháp có cơ sở khoa học và thực tế để bảo vệ học sinh và giáo viên. 

Nếu trường cần tính toán cụ thể (ví dụ: thể tích một lớp 8m × 6m × 3m = 144 m³; cần 5 ACH → yêu cầu CADR tổng ≈ 144 × 5 = 720 m³/h), có thể sử dụng một P710 (CADR ~750 m³/h) hoặc hai P500 phối hợp (mỗi P500 ~285 m³/h; tổng ~570 m³/h, trong trường hợp này cần một phép tính thêm hoặc bổ sung HVAC để đạt mục tiêu). Việc chọn số lượng và model cần dựa trên phép tính CADR ↔ thể tích phòng để đảm bảo eACH mong muốn. Các bảng tính và công cụ hướng dẫn từ Harvard, CDC hoặc AHAM có thể trợ giúp bước này.



BÀI VIẾT LIÊN QUAN
Liên hệ 0964.10.6886
Vui lòng nhập chính xác địa chỉ Email để nhận được thông tin mới nhất từ Boneco